________
Wat is het effect van psychisch misbruik en seksueel geweld op de rest van je leven? Ieder jaar opnieuw komen er 100.000 nieuwe gevallen van seksueel geweld bij volgens het landelijke Centrum Seksueel Geweld. Slechts 1.000 mensen voelen zich gesteund om aangifte te doen, maar het merendeel blijft zwijgen (jaarlijks 99.000 mensen). Allemaal worstelen ze met de gevolgen van een trauma.
Zij raakte drie keer vermist, de laatste keer was ze 16 jaar en duurde het vijf weken voordat ze werd gevonden. Op een zolder, achter een bed. Nee, er was niets gebeurd en verder zweeg ze 20 jaren lang en speelde ze de rol van haar leven. Toen het niet meer ging, zijn we in september 2016 samen aan het avontuur begonnen, op zoek naar een vorm van uiten. Het leidde tot de totstandkoming van het boek Dit Lijf. Beelden werden aangevuld met gevonden documentatiemateriaal. Daar waar elementen ontbraken, werd fotografische verbeelding toegepast. Het werd het begin van een hels traject op weg naar een vorm van enig herstel. Ontbrekende woorden konden pas op het allerlaatst worden toegevoegd.
Dit Lijf is het waargebeurde verhaal van een overlever, die de hulp inriep van een onwetende fotograaf. Samen nemen ze je mee door haar trauma proces, op weg naar een vorm van herstel. Dit Lijf biedt inzicht op de impact van seksueel geweld op een jong leven en haar innerlijke belevingswereld in de 20 jaren daarop volgend. Ongemerkt nam dissociatie als overlevingsmethodiek de regie van het lijf over. De reacties van de samenleving en beroepsprofessionals werden anoniem vormgegeven in het boek. Als geheel kwam het in mei 2022 bijeen, in een opmerkelijk vormgegeven boek Dit Lijf, zoals in Nederland niet eerder werd vertoond. Wij zijn nog steeds blij met deze vorm. Het doet recht aan het schrijnende en complexe verhaal van Dit Lijf en brengt het op symbolische wijze samen. Het levert een bijdrage aan erkenning en begrip voor het stille leed; het niet onder woorden kunnen brengen van trauma. In de hoop dat voortaan slachtoffers/overlevers en professionals elkaar eerder weten te vinden.
De eerste beelden werden gepresenteerd tijdens groepsexposities bij FryslânPhoto Festival 2017 en 2018 in Leeuwarden (European Capital of Culture 2018), bij WG Kunst in Amsterdam en Gallery Sehnsucht in Rotterdam. Internationaal kreeg het project in 2018 aandacht in San Franscico (VS). Het won een eervolle vermelding bij de 12th Julia Margaret Cameron Award. In 2019 werd de serie opgenomen in de fototentoonstelling van Gallery Valid Foto, Buenaventura Muñoz 6, Barcelona (ES). Onder grote belangstelling hebben we het boek in mei 2022 samen gelanceerd in het Kunstencentrum Atrium in Sneek. De reacties waren onroerend en hartverwarmend. Diverse lezingen, exposities en presentaties volgden. Sindsdien vindt het boek haar weg naar overlevers, nabestaanden, slachtoffers, wachtruimtes, locaties Centrum Seksueel Geweld, verpleegkundigen, fotografie liefhebbers, (foto)musea, bibliotheken, artsen, leerkrachten, media, juristen, criminologen en vele hulpverleners. Niet alleen in Nederland, maar ook in Frankrijk, USA, Litouwen, België, Noorwegen, Canada, Duitsland, UK en Australië.
Een jaar na de boeklancering hebben we, op uitnodiging van KU Leuven, gesproken bij Narrative Victimology and Criminology Congres 2023 in Antwerp (B). Het boek Dit Lijf kreeg een podium voor haar twee korte filmpjes en een eigen fotoexpositie. Dit Lijf draagt bij aan het op gang brengen van een dialoog en levert als beeldverhaal een waardevolle bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek, aldus Professor Heith Copes (USA) en Jared Ragland.
Het boek Dit Lijf is kwetsbaar en vraagt enige tijd om tot je te komen. Het blijft intact als het zorgvuldig en voorzichtig gehanteerd wordt. Op esthetische wijze hebben we zo vorm willen geven aan een kwetsbaar leven, dat lijdt onder het stilzwijgende verdwijnen.
Het boek werd vormgegeven door -SYB-, lithografie door Colour&Books, gedrukt door Fine Books & Wilco Art Books en gebonden door Boekbinderij Fopmawier. Met de steun (via VoordeKunst) van onze donateurs, waaronder Stichting De Stokroos, Stichting Prins Bernhard Cultuur Fonds Leve het Geven en het Mondriaan Fonds, werd dit mede mogelijk gemaakt. U kunt het boek Dit Lijf bestellen via bovenstaand menu of via https://www.ditlijf.nl.
Heeft u vragen, email naar: boek@ditlijf.nl
Saskia I. Bruinsma, © 2016-2025
________
Uit-één gaat over een één-eiige tweeling op 60-jarige leeftijd, die elkaar 25 jaren lang niet meer hadden gezien. Onder het mom van een fotografieproject kwamen ze samen en onderzochten we de achtergrond van de verwijdering. Tijdens de daarop volgende ontmoetingen werd duidelijk waardoor de fysieke afstand tussen hen beide nodig was in hun leven. Hun indrukwekkende verhaal heb ik visueel in beeld mogen brengen in de vorm van een dummy in 2015, maar het boek is niet uitgebracht.
De beelden zijn op Fine Art Japans rice papier afgedrukt door Al13art, Amsterdam. De dummy bevat 54 pagina’s en is ambachtelijk met veel zorg en aandacht handmatig ingebonden door boekbinderij Fopma Wier. De omslag van de dummy is gemaakt van authentiek linnen.
Saskia I. Bruinsma